HPLC Nedir?

HPLC, Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisinin kısaltmasıdır. Yüksek Performanslı Sıvı Kromotografisi (HPLC) bir sıvıda çözünmüş bileşenlerin, kolon içerisinde bulunan genellikle katı bir destek üzerindeki sabit faz ile değişik etkileşimlere girmesi, kolon içinde değişik hızlarla hareket etmeleri sonucu, farklı zamanlarda bileşenlerin kolonu terk ederek birbirlerinden ayırma tekniğidir.  Bu ayırma sonucunda oluşan "kromatogram" kromatografinin sonucu olarak ifade edilir.

HPLC 'nin temel kısımları: Mobil faz, degazör, pompa, örnekleyici (sampler), kolon -kolon fırını ve yazılımdır (software).

• Mobil faz; numuneyi, sabit faz (kolon) boyunca taşıyan, çeşitli fiziksel ve kimyasal özelliklere sahip çözücü karışımlarıdır.  
• Degazördeki amaç hareketli fazda oluşabilecek hava kabarcıklarını ve çözünmüş havayı gidermektir.
• Pompa, degazörden mobil fazı çeker, ardından örnekleme (autosampling) ve kolon ünitesine göndererek mobil fazın HPLC sistemi içerinde yüksek basınçla hareketini sağlar.
• Örnekleyicideki (sampler) temel amaç numunelerin kolon ve detektöre gönderilmesidir. Örnekleyiciler manuel ve otomatik örnekleyici (autosampler) olmak üzere iki şekilde bulunur. Manuel örnekleyicilerde, numuneler bir şırınga yardımıyla çekilerek, valf ile sisteme gönderilir. Otomatik örnekleyicilerde ise (autosampler) tüm bu işlemleri cihaz kendisi yapabilmek üzere tasarlanmıştır.
• Kolon ünitesinde, kolon maddeleri fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre birbirinden ayırmaktadır. Kolon fırını, bu ayırımı sağlayan kolonu sabit bir sıcaklıkta tutmak ve onu muhafaza etmek için kullanılır. Kolonlar (sabit faz), genellikle silika veya polimer bazlı dolguludur.

HPLC Sistemlerinde Yöntemler

• Normal faz kromatografide sabit faz polar, mobil faz ise non-polar veya düşük polaritedeki çözücülerdir.  Polar bileşiklerin benzer özelliklere sahip sabit fazda dağılma özelliği daha fazladır ve polar olmayan bileşiklerden daha uzun süre tutunacağından karışımdaki polar olmayan bileşikler kolondan daha önce ayrılır. Normal faz kromatografide düşük polaritedeki mobil fazda alıkonma zamanı uzun, yüksek polaritedeki mobil fazda alıkonma zamanı kısadır.
• Ters faz kromatografide sabit faz apolar, mobil faz polardır. Karışımdaki polar bileşikler, polar özellikte olan mobil faz ile benzer özellik gösterdiği için yüksek polariteye sahip analitler kolondan daha önce çıkar. Ters faz kromatografide polar mobil fazda alıkonma zamanı uzun, apolar mobil fazda alıkonma zamanı kısadır.
• İyon değiştirme kromatografisinde amaç iyonik bileşikleri ayırmaktır. Kolonlarda, pozitif yüklü katyonlar için negatif yüke sahip fonksiyonel gruplu dolgu maddeli tercih edilirken, anyonlar için pozitif yüke sahip fonksiyonel gruplu dolgu maddeli kolonlar tercih edilir.
• Size Exclusion olarak da bilinen boyut eleme kromatografisi molekül ağırlıkları arasında büyük fark olan numunelerin analizinde tercih edilir. Bu yöntemde, kolon dolgu maddesi ile analitler arasında fiziksel etkileşim söz konusudur. Büyük molekül ağırlığına sahip bileşen kolon dolgu maddesindeki porlarla sığamadığı için kolonu daha önce terk eder.
• Chiral Ayırma tekniğinde özel chiral kolonlar kullanılır. Amaç, aynı fiziksel özellikteki izomerlerin, sabit faz ile etkileşime girerek diastereomere dönüştürülmesidir.

 
Yüksek Performanslı Sıvı Kromatografisi (HPLC) sistemleri gıda maddeleri, ilaçlar, tarım ürünleri, biyokimyasallar, kirleticiler, endüstriyel çalışmalar vb. birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.

 
LC-MS (Sıvı Kromatografi-Kütle Spektrometre) Nedir?
 

Likit Kromatografi - Kütle Spektrometrisi (liquid chromatography–mass spectrometry LC-MS), sıvı kromatografi (HPLC) fiziksel ayırma tekniğini, kütle analizi yöntemlerinin uygulandığı kütle spektrometrisi (MS) ile birleştiren bir analitik tekniktir.
Sıvı kromatografisi, çok bileşenli karışımları ayırırken, kütle spektrometresi, yüksek düzeyde moleküler özgüllük ve algılama hassasiyeti ile ayrı bileşenlerin yapısal kimliğini oluşturur. LC-MS tekniği, çevresel ve biyolojik kaynaklı biyokimyasal, organik ve inorganik bileşikleri analizinde, biyoteknoloji, gıda işleme ve ilaç, tarım kimyası ve kozmetik endüstrileri gibi çok çeşitli alanlarda yaygın olarak kullanılmaktadır.